K VİTAMİNİ

K vitamini nedir, hangi gıdalarda bulunur, eksikliği ve günlük tüketimi?

Vitaminler hücresel süreçlerin normal bir şekilde devamı için gereklidir. Kimi vücut tarafından üretilir, kimisi ise tamamen dışarıdan alınmak zorundadır. Eğer herhangi bir vitamin yeterince alınmazsa veya üretilmezse bazı olumsuz tıbbi durumlar ortaya çıkabilir.

K vitamini 13 tanınmış vitaminden biridir. Bazı sebzelerde doğal olarak bulunur. Ek olarak K vitamini, bağırsaklarımızda yaşayan yararlı bakteriler (mikrobiyota) tarafından üretilir.

K vitaminlerinin vücuttaki ana görevi, pıhtılaşma sisteminde rol almaktır ve eksikliğinde pıhtılaşma sorunları (kanama) görülür. Ayrıca kemik oluşumunda ve kalp-damar sağlığında rolü vardır. Danimarkalı bilim insanı Henrik Dam tarafından keşfedildiği 1920'li yıllarda kan pıhtılaşmasındaki rolünden ötürü Koagülasyon (pıhtılaşma) vitamini olarak adlandırılmıştır.

K vitamini tek çeşit değildir, kaynağına göre 3 ana türden bahsedilebilir:

• K1 vitamini (filokinon): yeşil yapraklı sebzelerden
• K2 vitamini (menakinon): bağırsak bakterileri tarafından üretilir
• K3 vitamini (menadion): sentetik analog, 3 kat daha potent (etkili)

K2 vitaminini biraz daha inceleyelim

K1 vitamini (fitonadion), pıhtılaşma için önemlidir ve K2 vitamini, kalsiyum metabolizması için daha önemlidir. K vitaminini çoğunlukla gıdalarla alıyoruz; K1 yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. K2'yi hayvan kaynaklarından alırız ve bağırsaklarımızdaki bakteriler az miktarda sentezler. K2 vitamininin 2 çeşidi iyi bilinmektedir: MK-4 ve MK-7. Hayvanlardan MK-4 ve bakterilerden MK-7 de dahil olmak üzere bir çok farklı özelliği K2 vitamini lt çeşitleri vardır. Mevcut vitamin takviyeleri MK-4 veya MK-7 içerebilir. Bir başka K vitamini olan sentetik K3 (menadion), karaciğer için toksik olduğu bilinmektedir ve artık kullanılmamaktadır.

K vitamininin normal laboratuvar değeri: 0.13 - 1.19 ng/ml (yetişkin)

K vitamini eksikliği en sık olarak karaciğer yetmezliğinde (siroz) görülür ve sirozda görülen kanamaların ana sebeplerinden biridir. Bu nedenle sirozlu hastalara belli aralıklarla, sirozlarının derecesine göre K vitamini iğnesi yaptırırlar.

K vitamini takviyesi

Bazı çalışmalar, K vitamininin diğer sağlık sorunlarının önlenmesi veya tedavisi için kullanılabileceğini düşündürmektedir, fakat kanama sorunları dışındaki alanlarda yapılan çalışmalar henüz net bir sonuca varmamıştır.

1. Kemik sağlığı
   Araştırmalara göre K vitamini kemik sağlığını iyileştirebilir. Osteoporozlu (kemik erimesi) insanlardaki kemik mineral yoğunluğunu artırabileceği ve kırık oranlarını azaltabileceğine dair çalışma sonuçları mevcuttur. Kemik metabolizmasında kritik bir rol oynadığı bilinen besin D vitamini ile kombine edildiğinde, K vitamini özellikle etkili olabilir.
2. Kalp-damar sağlığı
   Hayvan çalışmalarının ön bulguları, K2 vitamininin ateroskleroza (arterlerin sertleşmesine karşı) karşı koruyucu olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla beraber, Current Opinion in Lipidology'de 2008'de yayınlanan bir raporda bilim insanları, K1 vitamini ve kalp hastalıkları araştırmasının sonuçlarının çelişkili olduğunu belirtilmiştir. Güvenilir kaynaklardan biri olan The Natural Medicines Comprehensive Database de koroner arter tıkanıklığına karşı K2 vitamini takviyesini önermek için kanıtların yetersiz olduğunu bulmuştur.
3. Bilişsel (zihin) sağlık
   K vitamininin artmış kan seviyeleri, yaşlılarda daha güçlü bir hafıza ile ilişkilendirilmiştir.

Bu bulgularla birlikte, belirli kanama veya kan pıhtılaşma sorunları dışında başka bir koşul için K vitamini kullanımını destekleyecek yeterli bilimsel kanıt mevcut değildir!

K vitamini hangi gıdalarda bulunur?

K vitamini en çok yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Aşağıdaki gıdalardan herhangi birinin yalnızca bir porsiyonu (yarım bardak) bile günlük K vitamini ihtiyacınızın iki katından fazlasını sağlar:

- Ispanak

- Şalgam

- Kara lahana

- Maydanoz

- Brüksel lahanası

- Brokoli ve marul da K vitamini açısından zengindir.

K vitamini eksikliği

K vitamini suda çözünmez, yağda çözünür ve vücutta depolanan bir vitamindir. Bu nedenle K vitamini eksikliği nadiren görülür. Eksikliği, vücut bağırsak yolundan K vitaminini düzgün şekilde alamadığında veya bazı kronik hastalıklarda (örneğin karaciğer yetmezliği gibi) ortaya çıkar. Kistik fibroz, Çölyak ve Crohn hastalığı gibi uzun süreli antibiyotik kullanımı veya kan sulandırıcı ilaçlar veya diyaliz tedavisi ile de ortaya çıkabilir.

K vitamini eksikliğinde kanama sorunları ve morarma görülebilir.

Kaynak: https://www.drozdogan.com/kvitamininedirhangigidalardabulunureksikligivegunluktuketimi/